با اوجگیری دمای هوا در فصل تابستان، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج به عموم هموطنان، بهویژه گروههای آسیبپذیر، در مورد خطر گرمازدگی هشدار میدهد. گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی و جدی پزشکی است که میتواند زندگی فرد را به خطر اندازد. با شناخت علائم و اقدامات پیشگیرانه ساده، میتوانیم از بروز آن جلوگیری کنیم.
گرمازدگی چیست و چرا اتفاق میافتد؟
بدن ما برای حفظ دمای ثابت، از طریق تعریق گرما را دفع میکند. اما وقتی برای مدت طولانی در معرض گرمای شدید قرار میگیریم یا فعالیت بدنی زیادی در هوای گرم انجام میدهیم و به اندازه کافی مایعات نمینوشیم، سیستم خنککننده بدن دچار اختلال میشود. در این حالت، دمای بدن به سرعت بالا رفته و به اندامهای حیاتی آسیب میرساند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطرند؟
کودکان خردسال:
سیستم تنظیم دمای بدن آنها هنوز به طور کامل توسعه نیافته است.
سالمندان:
توانایی بدن آنها برای تنظیم دما کاهش یافته است.
افراد دارای بیماریهای مزمن:
مانند بیماریهای قلبی، کلیوی، دیابت و فشار خون بالا.
ورزشکاران و افرادی که در فضای باز کار میکنند:
بهدلیل تعریق زیاد و فعالیت بدنی بالا در گرما.
افرادی که داروهای خاص مصرف میکنند:
برخی داروها میتوانند توانایی بدن در تعریق را کاهش دهند.
علائم هشداردهنده گرمازدگی را بشناسیم:
بالا رفتن دمای بدن:
دمای مرکزی بدن به بیش از 40 درجه سانتیگراد میرسد.
قرمزی و خشکی پوست:
در موارد شدید، تعریق متوقف میشود و پوست داغ و خشک به نظر میرسد.
حالت تهوع و استفراغ سردرد شدید و گیجی سرگیجه و ضعف عمومی گرفتگی عضلات (کرامپهای عضلانی) ضربان قلب سریع و تنفس تند تغییرات رفتاری: بیقراری، تحریکپذیری یا حتی توهم.
از دست دادن هوشیاری و تشنج: در موارد بسیار شدید.
اگر با فرد گرمازده مواجه شدید، چه کنیم؟
(اورژانس پزشکی) گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی است. فوراً با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید.
در حین انتظار برای رسیدن کمکهای پزشکی، اقدامات زیر را انجام دهید:
فرد را به جای خنک منتقل کنید: او را فوراً به سایه، داخل ساختمان یا مکانی دارای تهویه منتقل کنید.
لباسهای اضافی را کم کنید: لباسهای تنگ و اضافی او را درآورید یا آزاد کنید.
بدن را خنک کنید: روی پوست او آب خنک (نه یخ) بپاشید یا با دستمال مرطوب و خنک، گردن، زیر بغل، کشاله ران و پیشانی او را ماساژ دهید.
از بادبزن یا پنکه برای تسریع تبخیر آب و خنک شدن استفاده کنید.
اگر هوشیار است و توانایی بلع دارد، جرعهجرعه آب خنک یا نوشیدنی ورزشی حاوی الکترولیت به او بدهید.
(به هیچ وجه نوشیدنیهای خیلی شیرین یا کافئیندار ندهید.)
هرگز فرد را تنها نگذارید تا زمانی که کمک پزشکی برسد.
چگونه از گرمازدگی پیشگیری کنیم؟
پیشگیری بهترین راه است.
با رعایت نکات زیر میتوانیم تابستانی سالمتر داشته باشیم:
مصرف کافی مایعات: حتی اگر تشنه نیستید، به طور منظم آب، آبمیوههای طبیعی و مایعات خنک بنوشید.
از نوشیدنیهای شیرین زیاد، کافئیندار و الکلی خودداری کنید.
پوشیدن لباس مناسب: لباسهای گشاد، سبک، رنگ روشن و از جنس نخی بپوشید.
خودداری از فعالیت در اوج گرما: بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر که هوا گرمترین حالت خود را دارد، از انجام فعالیتهای شدید در فضای باز خودداری کنید.
استفاده از کلاه و عینک آفتابی: برای محافظت در برابر نور مستقیم خورشید.
استحمام با آب خنک: به طور منظم دوش آب خنک بگیرید.
استفاده از تهویه مطبوع: در منزل یا محل کار، از کولر یا پنکه استفاده کنید.
همراه داشتن آب: همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
آشنایی با علائم: خود و اطرافیان را با علائم گرمازدگی آشنا کنید تا در صورت لزوم سریعاً اقدام کنید.
با رعایت این نکات ساده، میتوانیم تابستانی ایمن و به دور از خطرات گرمازدگی را تجربه کنیم.
سلامت شما، دغدغه ماست
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج